http://www.polishwinnipeg.com/058.htm#Z.Prochownik

Dziś wywiad ze znanym artystą muzykiem, kontrabasistą Zdzisławem Prochownikiem. Pan Zdzisław jest utalentowany nie tylko muzycznie, posiada również zdolności manualne, organizatorskie i wiele innych. Wielu utalentowanych ludzi nie wykorzystuje swoich zdolności nie korzysta z szans jakie daje życie. Zdzisław Prochownik należy na szczęście do innej grupy ludzi dlatego o tym co udało mu się osiągnąć można  napisać  książkę.

Z jakich stron Polski Pan pochodzi i kiedy Pan przyjechał do Kanady?

Pochodzę z Bielska Białej i tam się wychowałem. Do Kanady przyjechałem po trzecim roku studiów na krótkie wakacje odwiedzić siostrę w Montrealu a zatrzymałem się na następne 33 lata. Z Polski wyjeżdżać nie musiałem, nie było mi źle. Radziłem sobie doskonale. Dostałem się do Filharmonii Narodowej i moja kariera rozwijała się bardzo dobrze. Kiedy przyjechałem na wakacje do siostry właściwie przez przypadek spotkałem profesora kontrabasu, który zaproponował mi stypendium i w ten sposób dostałem się na Uniwersytet McGill w Montrealu. Poprosiłem Rektora Akademii Muzycznej o urlop dziekański. Niestety w odpowiedzi na moją prośbę o urlop otrzymałem pismo o skreśleniu mnie z listy studentów z powodu pozostania poza granicami kraju i podjęcia studiów za granicą bez zgody Uczelni. Dostanie się w Kanadzie na prestiżową Uczelnię było dla mnie zaszczytem, i ogromna szansą. To, w jaki sposób władze mojej polskiej Uczelni potraktowały moją prośbę o urlop dziekański bardzo mnie zezłościło i ta złość nie przeszła mi do dzisiejszego dnia.

Kiedy zaczęło się Pana zamiłowanie do muzyki czy pochodzi Pan z rodziny muzyków?

Mój ojciec, był umuzykalniony. Jeszcze przed wojną bardzo dobrze grał na trąbce. Mój ojciec miał świetny słuch muzyczny. Potrafił bez specjalistycznych przyrządów bezbłędnie nastroić fortepian. Gdy miałem 6 lat to ojciec przyniósł do domu od kolegi mały akordeon, taki do zabawy. Zacząłem grać sam i męczyłem wszystkich domowników, bo grałem cały czas a na początku nie przypominało to muzyki, którą można słuchać. Uparcie grałem, aż zaczęły mi wychodzić melodie. Moje pierwsze zarobione pieniądze to płatne granie dla robotników robiących niedaleko mojego rodzinnego domu drogę. Miałem wtedy 8 lat. W wieku 12 lat dostałem prywatnego nauczyciela i zacząłem uczyć się nut.

Gdzie zdobywał Pan wykształcenie, co zdecydowało o wyborze kontrabasu?

Liceum muzyczne w klasie kontrabasu ukończyłem w Bielsku Białej a potem dostałem się do Akademii Muzycznej w Warszawie. Po pierwszych trzech latach studiów w Warszawie udało mi się dość dobrze stanąć na nogi. Na stałe grałem w Teatrze na Targówku, z Danutą Rin nagrałem płytę- Gdzie Ci mężczyźni... Pracowałem bardzo dużo i odnosiłem sukcesy jednak jak wspomniałem wcześniej nie skończyłem studiów w Polsce. Na początku musiałem ciężko pracować w Kanadzie, ale udało mi się skończyć Uniwersytet McGill.
Kontrabas to właściwie nie ja wybrałem. Gdy miałem 13, 14 lat mój nauczyciel, który uczył mnie gry na akordeonie a także nut podpowiadał, że powinienem kształcić swoje umiejętności muzyczne. Poszedłem, więc do liceum muzycznego na przesłuchanie i dyrektor stwierdził, że oczywiście przyjmą mnie tylko, że nie mają akordeonu, więc zaproponował „jesteś taki wysoki to pasowałbyś do kontrabasu, więc może kontrabas?” Nie wiedziałem nawet jeszcze za dobrze jak kontrabas wygląda, ale zgodziłem się i tak zaczęła się moja przygoda.

Z jakimi orkiestrami Pan grał?

Jest bardzo dużo zdolnych muzyków i niesamowicie duża konkurencja. Kiedy starałem się o pracę w orkiestrze symfonicznej to na takie przesłuchanie, a można by powiedzieć konkurs przychodzi zawsze 30, 50 kandydatów i kiedy się chce grać z jakąś orkiestrą to nie można być drugim gdyż dostaje prace tylko ten pierwszy, ten kto jest najlepszy. Mój pierwszy konkurs po drugim roku studiów to był konkurs kontrabasistów w Poznaniu w 1974 roku gdzie doszedłem do finału i zająłem III miejsce. Wracając do orkiestr to wygrywałem „konkursy” i grałem z czterema orkiestrami. W Polsce z Filharmonią Narodową a w Kanadzie z Montreal Symphony, Edmonton Symphony i od 25 lat do dnia dzisiejszego cały czas gram z Winnipeg Symphony.

Zdzisław Prochownik ze Stanisławem Skrowaczewskim światowej sławy dyrygentem i kompozytorem, który pracował z wieloma znakomitymi orkiestrami świata, najwięcej w Stanach Zjednoczonych

Czy jest coś w Pana karierze muzyka, co w szczególny sposób Pan zapamiętał?

W Montrealu nagrywałem pierwsze płyty CV i te nagrania zdobyły wiele nagród i do dzisiejszego dnia są doskonałe orkiestrą wtedy dyrygował, Charles Dutoit. Potem tu w Winnipegu mieliśmy jednego z najlepszych dyrygentów Andrey Boreyko, (którego ojciec był Polakiem) i z nim pracowałem 4 lata. Coś mi podpowiadało, żeby nagrać koncert z Maestro Andrzejem Boreyko. I to mi się udało. Był to jego ostatni, pożegnalny koncert. Zmontowałem go sam na domowym komputerze i wydałem na płycie DVD. Jest to dla mnie ciągle coś bardzo wyjątkowego, co udało mi się w moim życiu muzycznym zrobić. Krytycy muzyczni ocenili to nagranie jako jedno z lepszych, porównywalne z dużymi profesjonalnymi nagraniami. To był jeden koncert, jedno nagranie, tylko 3 kamery (zwykle używa się około 8).

Andrey Boreyko i Zdzisław Prochownik

Czy jest Pan również pedagogiem?

Współpracuje z Uniwersytetem Manitoba i czasami prowadzę lekcje mistrzowskie. Studenci przyglądają się mojej grze a kiedy sami grają, koryguje ich błędy, udzielam wskazówek. Prywatnych lekcji nigdy nie udzielałem.


Wiem o wspaniałym Festiwalu Polskiej Kultury, którego był Pan organizatorem proszę o tym opowiedzieć?

Chcę powiedzieć, że mieszkańcy Winnipegu widzą nas Polaków jako ludzi w regionalnych strojach tańczących przy ludowej muzyce. Tutaj tylko i wyłącznie pokazuje się folklor i tak Kanadyjczycy nas widzą. Podejmowano próby, ale w sumie niewiele zostało robione w tym kierunku by to zmienić. Mamy przecież czym się chwalić, więc postanowiłem coś z tym zrobić i pokazać kulturę polską środowisku kanadyjskim, nie nam samym, którzy własną kulturę doskonale znamy. Poziom tego, co Polacy i polscy artyści robią w Winnipegu jest bardzo wysoki, godny uznania przez wszystkich tylko cały czas żadna organizacja polonijna nie zadała sobie trudu by pokazać to społeczności Kanadyjskiej. Pod koniec lat 90-tych zaszczycono mnie funkcja prezesa istniejącej już, prowadzonej wcześniej przez sędziego Dubienskiego organizacji, dzięki której miałem możliwość zrealizowania marzeń mojego poprzednika. Mam dużo satysfakcji  z tych Festiwali. Robiłem je wspólnie z żoną Małgorzatą. Bez niej pewnie poddałbym się i zrezygnował w połowie tego projektu. W organizację tego Festiwalu zaangażowała się bardzo niewielka grupa Polaków- wolontariuszy a że było to ogromne przedsięwzięcie to udało nam się zorganizować tylko dwa takie Festiwale. Pierwszy w 1999 roku i ostatni w roku 2002. Festiwal trwał 2 tygodnie a w każdym dniu miały miejsce różne niezwykłe wydarzenia artystyczne. Były to koncerty muzyki klasycznej, jazz, filmy, przedstawienia teatralne, wystawy: malarstwa, grafiki, szkła, plakatów, znaczków... Zapraszani byli wyjątkowi artyści różnych dziedzin między innymi muzycy: Adam Makowicz, Michał Urbaniak... Udział w tych wydarzeniach brała bardzo duża grupa ludzi i wszystko było nagrywane i prezentowane przez telewizję CBC i popularyzowane w stacjach radiowych Winnipegu. Polska poezja i literatura prezentowana była w kanadyjskich księgarniach. Współpracowaliśmy też z Wydziałem Teatru University of Winnipeg, chórem University of Manitoba z Winnipeg Symphony Orchestra i Winnipeg Art Gallery.

Pierwszy Festiwalu Polskiej Kultury otwarcia dokonał były gubernator generalny Kanady Edward Schreyer oraz Ambasador RP w Kanadzie Bogdan Grzeloński

Zdzisław Prochownik z Michałem Urbaniakiem po koncercie na  drugim Festiwalu Polskiej Kultury w Winnipegu

Czy planuje Pan organizacje kolejnych Festiwali Polskiej Kultury?

Nie mam takich dużych planów. Polonijne organizacje niechętnie pomagają wręcz powiem coraz bardziej zamykają się dla społeczności kanadyjskiej a dla jednego człowieka mającego do pomocy tylko kilku cennych wolontariuszy to zbyt duży wysiłek, zbyt duże przedsięwzięcie. Jest też masa ograniczeń. Niech wspomnę prawa, które rządzą np. Kongresem Polonii Kanadyjskiej są z lat 40- tych i nic się w nich nie zmieniło do dnia dzisiejszego. Jakiś okres czasu byłem wice- prezesem KPK i miałem można powiedzieć związane ręce. Nie udało mi się nic zmienić, nic zorganizować. Dlatego zrezygnowałem. Wszyscy dobrzy ludzie próbują coś zmienić. Znam wiele osób w Winnipegu zaangażowanych, aktywnych entuzjastów, ale są to jednostki. A to za mało. Żeby coś miało szanse na powodzenie potrzebna jest większa liczba osób widzących ten sam cel.

Jest Pan muzykiem a także lutnikiem, kiedy Pan zainteresował się lutnictwem?

O, to było wtedy, gdy zgubiłem smyczek. Grałem w Montrealu, graliśmy w studio i gdzieś zawieruszył się mój smyczek. Do dzisiejszego dnia nie znalazłem go, po prostu zniknął i już go nie znalazłem. Smyczki są dostępne i już nawet za 50 dolarów można kupić i one wyglądają jak smyczek tylko, że nie grają. Gdy się jest zawodowym muzykiem to trzeba mieć zawodowy smyczek, który gra. Z racji, że jestem bardzo uzdolniony manualnie i lubię majsterkować postanowiłem zrobić smyczek. Zacząłem szukać, aż w końcu znalazłem. Zrobiłem kilka smyczków dla zabawy. Jeden mi wyszedł świetnie i od tego czasu robię smyczki i bardzo to lubię.

Gdzie i od kogo uczył się Pan lutnictwa?

Postanowiłem nauczyć się jak robić bardzo dobre smyczki, bo w brew pozorom zrobienie bardzo dobrego smyczka wcale nie jest łatwe. Znalazłem jednego z najlepszych żyjących lutników we Francji Jana Grunbergera. Nawiązanie z nim kontaktu zajęło mi bardzo dużo czasu gdyż Francuzi nie są otwarci i chętni do pokazywania swoich rzemieślniczych „sztuczek”, które mają tam ponad 100. letnie tradycje. Pojechałem do Francji by przez tydzień móc przyglądać się, zapłaciłem 500 dolarów na dzień by móc siedzieć i patrzeć.     Warto było. Podpatrzyłem parę rzeczy i teraz robię dobre profesjonalne smyczki dla muzyków na całym świecie.

Z czego robi się smyczki, jakich materiałów Pan używa?

Najważniejsze w smyczku jest drewno, z którego jest zrobiony. Trzeba używać bardzo twardego drewna, polski dąb jest nieprzydatny, bo do smyczków używa się super twardego drewna brazylijskiego. Jest dwa trzy rodzaje drewna, które jest przydatne. Wybrać trzeba najlepsze deski z idealnymi, gęstymi słojami a potem zaczyna się żmudne struganie smyczka a, żabka wytoczona z drewna hebanu czy włosie to już tylko dodatki. Dla zawodowców robi się smyczki wysokiej jakości z najlepszych materiałów.

Jakie jest Pana zdanie na temat instrumentów, na których powinni uczyć się początkujący muzycy czy mogą używać tańszych a co za tym idzie gorszej jakości instrumentów?

Ja nie polecam tanich  instrumentów i smyczków, bo one nie grają tak jak powinny, trzeba z nimi walczyć, tak bym to określił, że to jest walka a nie gra i takie coś zniechęca. Dobry instrument i dobry smyczek pomaga w nauce i cieszy, wtedy są efekty i postępy w nauce.



Robi Pan bardzo profesjonalne smyczki do kontrabasów a czy do skrzypiec czy altówek również? Kto zamawia i gra Pana smyczkami?

Zrobienie jednego smyczka trwa dość długo, bo przecież nie robi tego maszyna, która produkuje na dzień 5 tysięcy sztuk. Wspomniałem już, że jest to żmudna praca ręczna i w dodatku niektóre smyczki się nie udają, nie grają, bo drewno, z którego są zrobione nie chce wibrować i taki smyczek jest bezużyteczny. Robię smyczki do kontrabasów a do innych instrumentów bardzo rzadko. Zrobiłem smyczek dla skrzypaczki z Winnipegu Natalii Zielinski, która gra moim smyczkiem już jakieś 10 lat. Moimi smyczkami grają muzycy w Singapurze, w Australii, w Europie, w Kanadzie, Stanach i Meksyku. Ja również gram smyczkiem zrobionym przez siebie. Zrobiłem bardzo dobry smyczek, który zatrzymałem dla siebie i właśnie nim gram już od wielu lat. Później zrobiłem jeszcze kilka bardzo dobrych, lepszych ale do mojego, starego można powiedzieć jestem przywiązany.
Mam ogromną satysfakcję również z tego, że mam okazję naprawiać instrumenty unikalne. Naprawiałem np. włoski instrument z 1686 roku. Niedawno sklejałem instrument przywieziony z Australii, który nie jest znany na naszym kontynencie. Sam miałem okazję widzieć taki instrument dęty (didgeridoo), zrobiony z drewna pierwszy raz w życiu.

Smyczkiem Zdzisława Prochownika gra na kontrabasie Mike Kroeger basista znanego zespołu Nickelback

A jak Pan odpoczywa?

Lubimy podróżować, żeglować, słuchać muzyki, spędzać czas z przyjaciółmi. Odpoczywam, tez albo nic nie robiąc, albo przy komputerze. Ostatnio założyłem swoją stronę z forum www.bassbar.com  . Napisałem kilka cennych porad jak naprawić uszkodzony smyczek i załączyłem do nich dużą ilość zdjęć, żeby też pokazać jak takiej naprawy dokonać. Muszę powiedzieć, że strona stała się dosyć popularna i to daje mi dużo radości.
Latem dużo czasu spędzam z rodziną na Hekli , na mojej „Syrence” – (żaglowce)

Jakie są Pana plany organizacyjne na najbliższa przyszłość?

Właśnie zarezerwowałem salę we Francuskim ośrodku kultury na 29 marca 2009 , gdzie odbędzie się przedstawienie Teatru Polskiego z Toronto w sztuce OPOWIEŚCI POLI NEGRI" TEKST I REŻYSERIA: Kazimierz Braun
OBSADA: Agata Pilitowska oraz Maria Nowotarska
Będzie to przedstawienie po polsku, ale z napisami w języku angielskim (na ekranie).
Proszę już dziś zapamiętać tą datę i zarezerwować sobie ten wieczór.

Zapraszamy
http://www.teatrpolskitoronto.com

Dziękuję za interesującą rozmowę i życzę Panu dużo energii do realizacji kolejnych niezwykłych projektów Jolanta Małek PBIW 

Polski muzyk kończy karierę

Przetłumaczone z artykułu „Bassist saying goodbye to WSO” 

 http://www.winnipegfreepress.com/our-communities/souwester/Bassist-saying-goodbye-to-WSO-248377751.html?device=mobile

Zdzisław Prochownik, jest kontrabasistą w Winnipeg Symphony Orchestra od 1983 roku. W wolnym czasie naprawia instrumenty smyczkowe, wyrabia profesjonalne smyczki do kontrabasów oraz współpracuje z lokalną Polonią. W tym roku po 31 latach przechodzi na emeryturę. 

Wychował się w swoim kraju z naturalną umiejętnością czytania i odtwarzania muzyki. Jego „muzyczna karierę” rozpoczęła gra na akordeonie - zabawce kupionej przez ojca jak miał zaledwie 6 lat.. “ W ciągu trzech dni udało mi się powtórzyć prawie każdą usłyszana melodie. “ Tak wiec zabawa przerodziła się w karierę, która poprzedziła nauka w Liceum Muzycznym. Szkoła nie dysponowała akordeonem zasugerowano wiec wysokiemu Zdzisławowi kontrabas.        „ Jak to wygląda?”, zapytał w czasie rozmowy kwalifikacyjnej. „Nie martw się, na pewno Ci się spodoba” padła odpowiedz. Tak wiec od czasu liceum porzucił akordeon i skupił się na kontrabasie. Talent jest konieczny do osiągnieciu sukcesu jednak sam talent bez ciężkiej pracy i długich godzin ćwiczenia na instrumencie nie pozwoli na prace w dobrych i szanowanych orkiestrach. Wielu absolwentów Średniej Szkoły Muzycznej wybrało inna karierę. Zdzisław zdecydował kontynuować edukacje muzyczna na Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, mieście, które w tym czasie posiadało piec zawodowych orkiestr i 24 teatry, których sceny były źródłem zatrudnienia nie tylko dla aktorów, ale również dla muzyków i studentów muzyki. Był to okres komunizmu w Polsce. Ciężkie warunki do życia lat 70-tych i kwitnące życie kulturalne, w którym muzykom było łatwo znaleźć zatrudnienie. Akompaniament, grupy, orkiestry, przedstawienia teatralne, koncerty były źródłem dodatkowych dochodów dla studenta szkoły muzycznej. Wszystko uległo zmianie na trzecim roku studiów. Wyjechał w czasie letnich wakacji na 6 tygodni do Montrealu gdzie mieszkała jego starsza siostra. W czasie tej wizyty został przedstawiony profesorowi muzyki na Uniwersytecie McGill, który po przesłuchaniu zaproponował mu roczne stypendium i możliwość studiowania. Był to ogromny zaszczyt i szansa na dalszy rozwój. Zwrócił się wiec pisemnie do Rektora Akademii Muzycznej w Warszawie z prośbą o pozwolenie na jednoroczny urlop dziekański. „Zawiadamiam,……..,że skreślam Obywatela z listy studentów …. z powodu pozostania za granica i podjęcia studiów bez zgody uczelni ” brzmiała odpowiedz ówczesnego rektora Uczelni.  Skończył wiec program McGill University’s Schulich School of Music cały czas ciężko pracując fizycznie, aby przetrwać. Na drugi dzień po otrzymaniu obywatelstwa kanadyjskiego zwrócił się do komunistycznego rządu polskiego z prośbą o skreślenie go z listy obywateli. Tym razem przychylono się do jego prośby.

W Toronto ogłoszono przesłuchanie na pierwszego basistę do Orkiestry Symfonicznej w Edmonton. Wygrał i pracował w Edmonton przez rok, po czym wrócił do Montrealu na pozycje drugiego koncertmistrza sekcji kontrabasów z Montreal Symphony Orchestra. Bliżej siostry.

Po trzech latach został bez pracy przez okres całego roku, ale trzy tygodnie 1983go diametralnie zmieniły jego życie na następne 31 lat.  Dostał pozycje lidera sekcji kontrabasów w Winnipeg WSO, urodził mu się syn, kupił dla swojej rodziny mały dom w Winnipeg i znalazł tutaj swoje miejsce

Obecnie 60tni Prochownik przejdzie na emeryturę z końcem tego sezonu i ma nadzieję dołączyć do licznej grupy Snowbirds. W wolnym czasie naprawia i robi smyczki do kontrabasów, żegluje po jeziorze Winnipeg. Współpracuje z Polonią w Winnipeg promującej ich kulturę. Jest współtwórca Polish Arts Festiwal, który dwukrotnie pokazał Kanadyjczykom szeroki wachlarz polskiej kultury i sztuki. W uznaniu swojej działalności otrzymał od obecnego rządu obywatelstwo polskie.

Bardzo ceni swoja prace z WSO z utalentowanymi muzykami, z którymi pracował i pracuje oraz wysoka, jakość muzyki. "Najlepsza muzyka, jaką kiedykolwiek napisano w najlepszym wykonaniu., “ Prochownik powiedział. “ Nie ma wielu zawodów, w których można pracować z młodzieżą. Sześćdziesięciolatki z 25 -latkami w tej samej rodzinie na równych zasadach. W takiej grupie nie można zrobić z siebie głupca i rozmawiać o bólach w kościach. Trzeba mieć iPhone i używać Facebook. Trzeba zachować młodość i fason."

 Tłumaczyła Małgorzata Prochownik z artykułu Steph Crosier– Winnipeg Free Press

 Oryginalny artykuł    http://www.winnipegfreepress.com/our-communities/souwester/Bassist-saying-goodbye-to-WSO-248377751.html?device=mobile

Copyright ©2024  Zdzislaw Prochownik